İnternette gezinirken bir web sayfasını ziyaretiniz sırasında sayfa üzerinde bulunan bağlantılardan birini tıkladığınız da bu sayfa yönlendirme bilgilerini de taşıyarak yeni adrese gidecektir. Bu bilgileri web siteleri genelde seo amaçlı kullanır ancak başka amaçlar içinde kullanılabilmesi mümkün. Bazı web sitelerinde, “bu sayfaya ulaşan kişiler şu…. aramaları yaptı” gibisinden ifadeler görmüş olabilirsiniz. İşte bu bilgiler HTTP Referrer denilen yönlendirme bilgileri ile taşınmaktalar.
Tarayıcınızın bu bilgileri gönderip göndermediğini IP kontrol betiğimiz aracılığı ile kontrol edebilirsiniz. Bu bağlantıya tıkladığınızda yönlendiren bilgisi olarak bu sayfanın adresini görebilirsiniz. Aşağıda sarı renge boyanmış kısım makalenin hazırlığı sırasında taşınan yönlendirme bilgilerini gösteriyor. Siz o kısmı farklı bir adres olarak göreceksiniz.
Bazı servisler bu alanlara hassas bilgileri de ekleyebiliyor. Bu bilgiler hiç de sıradan bilgiler değil aslında işte bu verilerden bazıları: yaşınız, geliriniz, sigara alışkanlığınız hatta hamilelik bilgisi dahi bulunabilir. Peki bu bilgileri sizden kilometrelerce uzakta olan bir sistem nasıl biliyor. Cevap aslında çok basit, ziyaret ettiğiniz tüm siteler bilgisayarınızda Türkçe karşılığı çerez olan küçük dosyalar bırakırlar bu dosyalar neredeyse sizin her ziyaret ettiğiniz web siteleri için oluşturulur. Daha sonra bu bilgiler modern veri madenciliği teknikleri ile ilgi alanlarınızın belirlenerek merakınızı cezbeden reklamlar gösterilmesi gibi amaçlar için kullanılırlar. Google Sizi Nasıl İzliyor başlığı ile yayınlanan yazımızda sadece Google ile ilgili olan ve ne tür bilgilerin izlendiği ile ilgili makalemize de göz atabilirsiniz. Yukarıda bağlantısına yer verilen Google Sizi Nasıl İzliyor isimli makalemizde google’ ın kullandığı tekniklere kabaca değinilmiş durumda. Diğer web servisleri de benzer teknikler aracılığı ile sizin hakkınızda bilgiler toplayabilir ve bunları kendi veritabanlarına kaydedebilirler.
Yakın zamanda Mozilla, Firefox Beta sürümü için geliştiricilere yönelik olarak yönlendirme bilgilerini kontrol edebilmemizi sağlayan özellikler eklediğini duyurdu. Zaten bu kontrolü eklentiler aracılığı ile günümüz modern tarayıcılarının neredeyse tamamında yapabiliyorduk. Eklentilere belki başka bir makalede yer veririz ancak şu an sadece tarayıcıların kendi ayarları ile gerekli gizlilik önlemlerini nasıl alabiliriz üzerinde duruyoruz.
Mozilla Firefox
Firefox kullanıyorsanız adres çubuğuna about:config yazarak ince ayarlara ulaşabilirisiniz. Ayarları açtığınızda konumuzla ilgili olan kısımlar aşağıda açıklamaları ile birlikte listelenmiştir. Bunların dışında bir ayar daha mevcut ancak o ayar ile oynamak güvenli sitelerde alışveriş yaparken sıkıntılara neden olabileceği için ona yer vermiyorum.
network.http.sendRefererHeader
- 0 – URL yönlendirme bilgilerini hiçbir zaman gönderme.
- 1 – sadece bağlantılara tıklandığında gönder.
- 2 – bağlantılar ve resimler için gönder (varsayılan).
network.http.referer.XOriginPolicy
- 0 – yönlendirme bilgisini herzaman gönder (varsayılan).
- 1 – sadece temel alanadı eşleşiyorsa gönder.
- 2 – sadece host eşleşiyorsa gönder.
network.http.referer.spoofSource
- false – yönlendirme bilgisini gönder (varsayılan).
- true – yönlendiren yerine hedef adresi kullan.
network.http.referer.trimmingPolicy (kırpma politikası)
- 0 – tam adresi gönder (varsayılan).
- 1 – şema, host, port ve yol bilgisi.
- 2 – şema, host ve port bilgisi.
Google Chrome
Google Chrome ve diğer Chromium tabanlı taraycılar için gömülü ayarlarda bunlar yok ancak bir kaç tane eklenti mevcut. Opera için de aynı şey geçerli.
Eklenti tavsiyesi olarak Chrome için Referer Control isimli eklentiyi kullanabilirsiniz.
Dikkat : Yönlendirme bilgilerini değiştirmek ziyaret ettiğiniz bazı sitelerin çalışmasına engel olabilir. Zira bu bilgiler cihazınıza uygun olan içeriğin sağlanması için sunucular tarafından kullanılan bilgilerdir.
