Günümüzde otomobil performansı denildiğinde akla ilk olarak beygir gücü, tork ya da 0 – 100 km hızlanma süresi gibi faktörler gelmektedir. Ancak araç konforu için en önemli bileşenlerden bir tanesi de süspansiyonlardır. Bu nedenle otomotiv sektöründe mühendisler dört zamanlı motor konusunda uzmanlaştıktan sonra süspansiyon geliştirmeye geçmektedir.
“Süspansiyon nedir?” sorusuna “Süspansiyon aracın tekerlekleri ile yol arasındaki sürtünmeyi maksimize etmeyi sağlayan bir parçadır.” yanıtı verilebilir. Sistem daha dengeli araç hakimiyeti ve yol çekişi sağladığı gibi bununla birlikte araç içindeki yolculular için konforlu bir yolculuk deneyimi sunar. Diğer taraftan “Süspansiyon ne demek?” sorusunun cevabı ise oldukça farklıdır. Süspansiyon kelime anlamı olarak Türkçede asıltı anlamına gelmektedir. Süspansiyon araç performansını ve konforunu direkt olarak etkilediği için araç kiralama hizmeti alacak olan kişilerin aracın süspansiyonunu kontrol etmesi ya da araç kiralama hizmetini almak için güvenilir markaları tercih etmeleri tavsiye edilir.
Konu İçeriği
Süspansiyon Nedir?
Basit bir şekilde süspansiyon, aracın yoldan aldığı karşı gücü sönümleyerek aracın dikey eksende mümkün olduğunca hareketsiz kalmasını sağlayan sistemdir. Yolların mükemmel düzlükte olması durumunda süspansiyonlara ihtiyaç duyulmaz ancak yollar düz olmaktan oldukça uzak olduğu için süspansiyona ihtiyaç duyulmaktadır. Yollarda bulunan çakıllar, tümsekler ya da çukurlar araç üzerinde yukarı yönlü hızlanmaya neden olur. Süspansiyon sistemi içerisinde bulunan hidrolik ve yaylar sayesinde bu etki olabildiğince hafifletilerek araç kabininin bu hızlanmadan en az şekilde etkilenmesi sağlanır. Yaylar, şok emiciler, araç bağlantıları, denge çubuğu gibi parçalar süspansiyon sistemini oluşturur.
Süspansiyon Sistemi Nedir?
“Süspansiyon sistemi nedir?” nedir sorusunun cevabı basitçe araç süspansiyonunu oluşturan bileşenlerin tamamı şeklinde verilebilir. Yaylar, amortisör, askı sistemi, denge çubukları, salıncak kolları ve rotiller süspansiyon sistemini oluşturan parçalardır. Bu parçaların kendi içerisinde farklı türleri bulunur. Yaylar kendi içerisinde helisel, yaprak, burulma çubuklu ve pnömatik olarak değişiklik göstermektedir. Benzer bir şekilde askı sistemleri de serbest askı ve sabit askı sistemi olarak ikiye ayrılır. Bu sistemler kullanım alanları ile birbirinden ayrışır.
Sabit süspansiyon olarak da bilinen sabit askı, binek otomobiller için yeterli konforu sağlayamadığından kamyon ya da tır gibi ağır ticari araçlarda tercih edilir. Benzer bir şekilde binek otomobillerde, minibüslerde ya da küçük kamyonetlerin ön tarafında helezon yaylar tercih edilmektedir.
Süspansiyon Ne İşe Yarar?
Dünyadaki tüm güçlerin bir büyüklüğü ve bir yönü vardır. Yoldaki bir tümsek aracın tekerleğinin dikey eksende yukarı çıkmasına ve sonra aşağıya inmesine neden olur. Bu hareketin gücü de tümseğin büyüklüğü bakımından farklılık gösterir. Ancak tümsek ne kadar büyük ya da ne kadar küçük olsa da araçta yukarı yönlü bir hareketlenme meydana gelir. Herhangi bir engel olmadığında dikey güç direkt olarak arabaya iletilir ve arabanında yukarı yönlü hareketlenmesine yol açar. Bu gibi durumda tekerleğin yolla teması tamamen kesilir ve sonrasında yer çekimi kuvvetiyle tekrar yere iner. Tekerleği ve aracı yukarı yönlü harekete zorlayan bu gücün sönümlenmesi ve aracın yukarı yönlü harekete geçmesinin engellenmesi için süspansiyon sistemi kullanılır. Bununla beraber süspansiyonlar tekerleğin sürekli olarak yola temas etmesini sağlayarak yol tutuşunu sağlamlaştırır aracın daha iyi bir çekiş yakalamasını sağlar. Aynı zamanda virajlarda araç daha kolay yolda tutulur. “Süspansiyon ne işe yarar?” sorusun en net cevabı bu şekilde aktarılabilir.
Süspansiyon Türleri Nelerdir?
Süspansiyon örnekleri sabit ve bağımsız olarak ikiye ayrılır. Sabit süspansiyonlu araçlarda sağ ve sol tekerlek tek bir aksı paylaşır. Bu durum sağ ya da sol tekerleğin bir tümsek sonucu yukarı yönlü hareket etmesi durumunda diğer tekerleğin de benzer hareketi gerçekleştirmesine yol açar. Günümüzde tırlarda ya da binek araçların arka tekerlerinde bu sistem hala yaygın olarak kullanılır. Bağımsız süspansiyon ise adından anlaşılabileceği gibi tekerler birbirinden bağımsızdır. Sol arka tekerlek bir tümsekten geçtiğinde diğer tekerlekler normal bir şekilde yoluna devam eder. Bağımsız süspansiyon sürüş konforunu önemli ölçüde artırmaktadır.
