“Hangi araçların geçiş üstünlüğü vardır?” sorusu özellikle yeni ehliyet sahibi olan sürücülerin ya da ehliyet almaya hazırlanan sürücü adaylarının en çok merak ettiği sorulardan birisidir. Ancak bu sorunun cevabı yalnızca sürücüleri değil, yayaları da yakından ilgilendirir. Çünkü trafikte geçiş üstünlüğü sıralamasını bilmek kazaları önlemek ve trafik akışını sağlamak için gereklidir.
Trafikte geçiş önceliği olan araçlar, genellikle acil durumlarda kullanılan veya özel görevleri olan araçlardır. Bu araçlar, trafik kurallarına uygun olarak siren, ışık veya işaret vererek geçiş üstünlüğünü bildirirler. Bu araçların dışında kalan diğer araçlar için de bazı noktalarda farklı geçiş üstünlükleri bulunmaktadır.
… araç kiralama olarak sizler için hazırlamış olduğumuz yazımızın devamında “Geçiş üstünlüğü nedir?” gibi farklı sorularınızın cevaplarını bulabilirsiniz.
Konu İçeriği
Geçiş Üstünlüğü Nedir?
Trafikte geçiş üstünlüğü, belirli bir görev için trafikte bulunan bazı araçların diğer araçlara göre öncelikli olarak yollarına devam etme hakkıdır. Acil müdahale gerektiren durumlarda görevli olan ambulans, itfaiye, polis ve zabıta gibi araçların trafikte geçiş üstünlüğü bulunur. Görevli araç sürücüleri trafik kurallarına uygun şekilde çakar lamba ve siren kullanarak geçiş üstünlüğünü trafikte seyir hâlinde olan diğer araç sürücülerine bildirirler. Diğer araç sürücüleri ise bu araçlara yol vermek zorundadır. Trafikte geçiş üstünlüğü sıralamasına uymayan sürücülere ceza uygulanır. Trafikte öncelik sıralaması Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından belirlenmiş olan kurallar çerçevesinde düzenlenir.
Trafikte Geçiş Üstünlüğü Olan Araçlar
Trafikte geçiş üstünlüğüne sahip araçlar birçok kesim tarafından itfaiye, ambulans ve polis araçları olarak bilinmektedir. Ancak bu araçların dışında başka araçlar da geçiş üstünlüğüne sahiptir. Trafikte geçiş üstünlüğü olan araçlar aşağıdaki gibidir.
- Yaralı veya acil özeltaları taşıyan ambulanslar ve özel araçlar
- Organ, kan ve doku nakil araçları
- İtfaiye araçları ve orman yangınlarına müdahale eden araçlar
- Hükümlü ve tutuklu nakil araçları
- Kar ve buz gibi durumlarda kullanılan müdahale araçları
- Koruma araçlarıyla korunan araçlar
- Bakanlık onayıyla belirlenen özel araçlar
- Zabıta araçları
- Afet ve acil durumlarda görev alan araçlar
- Olay yerinde görevli olan güvenlik araçları
Trafikte Geçiş Üstünlüğü Sıralaması
Trafikte geçiş üstünlüğü, bazı araçların görevleri gereği diğer araçlara göre daha öncelikli olarak yol alması anlamına gelir. Trafikte geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlar, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir ve bu araçlar çakar lamba ve siren kullanarak kendilerini belli ederler. Trafikte geçiş üstünlüğüne sahip araçlar kendi içerisinde bir sıralamaya sahiptir. Trafikte geçiş önceliği sıralaması aşağıdaki gibidir.
- Acil özeltaların ve yaralı kişilerin taşınması ve bu durumlara müdahale edilebilmesi için gerekli olan acil yardım araçları, ambulanslar ve özel amaçlı taşıtlar
- İtfaiye araçları ve orman yangınlarına müdahale eden araçlar
- Hükümlü veya sanığı takip eden araçlar
- Kolluk kuvvetleri araçları (polis, jandarma, sahil güvenlik vb.)
- Doğalgaz acil müdahale araçları
- Kar ve buzla mücadele eden araçlar
- Koruma altındaki kişileri taşıyan araçlar
- Bakanlık onaylı özel amaçlı taşıtlar
- Zabıta araçları
- Afet ve acil durum yönetimi araçları
Kavşaklarda Geçiş Üstünlüğü
Araçların, trafikteki bazı noktalarda uymaları gereken farklı bir geçiş hakkı sıralaması vardır. Bu sıralama trafiğin sağlıklı ve güvenli bir şekilde akması için son derece önemlidir. Kavşaklarda geçiş üstünlüğü öncelikli olarak yukarıda belirtilen araçlardadır. Tramvay olan yerlerde ise bu araçların yanı sıra tramvaylar da geçiş üstünlüğüne sahiptir. Bunun dışında bölünmüş yoldan ya da geliş yolundan gelen araçlar diğerlerine göre öncelikli geçiş hakkına sahiptir. Kavşaklarda geçiş üstünlüğü kavşak içerisindeki araçlardadır. Kavşakta geçiş üstünlüğü kavramı bazı kişiler tarafından dönel kavşakta geçiş üstünlüğü olarak da bilinmektedir. Kontrolsüz kavşakta geçiş hakkı ise sağdaki araçlardadır.
Geçiş Üstünlüğü ve Geçiş Hakkı Arasındaki Fark Nedir?
Geçiş üstünlüğü ile geçiş hakkı birbirleriyle sıklıkla karıştırılan iki durumdur. Ancak geçiş üstünlüğü ile geçiş hakkı arasında büyük bir fark bulunmaktadır. Geçiş hakkı hem de öncelik hakkıdır. Trafikte seyir hâlinde bulunan yayaların, motorlu ya da motorsuz taşıtların diğer araçlara göre öncelik hakkı geçiş hakkıdır. Öte yandan geçiş üstünlüğü ise görev sırasında olan belirli araçların sahip olduğu haklardır. Bu araçlar trafik güvenliğini tehlikeye atmamak şartıyla trafik kurallarından muaf tutulmaktadır.