Son yıllarda otomatik vitesli arabalar daha popüler hâle gelmiş olsa da manuel araçlar da son derece yaygın bir şekilde dolaşımda kalmaya devam ediyor. Üstelik otomobil severler için manuel vitesli araç, sunduğu sürüş deneyimiyle vazgeçilmez bir tutku olarak değerlendiriliyor. Manuel araba özellikle her zaman kontrolün kendisinde olmasını seven sürücüler için ideal seçenek. Ancak manuel vites araçların bazı avantajları olduğu gibi dezavantajları da mevcut. Bu araçlar otomatik vitesli araçlara kıyasla daha karmaşık bir kullanıma sahiptir. Sürücülerin vites değiştirme, debriyaj kontrolü ya da motor frenlemesi gibi kritik aşamaları göz önünde bulundurması gerekir. Manuel bir araba nasıl çalıştırılır? hakkında bilgi sahibi olmak sadece otomobil meraklılarının değil, her sürücünün hâkim olması gereken önemli bir unsur olarak kabul edilir. Bu yazımızda “Manuel araba nasıl çalıştırılır?” sorusunun yanıtlarını bulabilirsiniz.
Konu İçeriği
Başlamadan Önce
“Manuel araba nasıl çalıştırılır?” sorusunu cevaplayabilmek için öncelikli olarak arabayı tanımak ve düz vites arabanın çalışma prensibini bilmek gereklidir. Manuel araçlarda debriyaj fren gaz yerleri hakkında bilgi sahip olmak ve bu pedallara alışkanlık kazanmak sürüş güvenliğini yakından ilgilendirir. Pedallar soldan sağa olacak şekilde; debriyaj, fren ve gaz şeklinde sıralanmıştır.
Gaz pedalının çalışma prensibi otomatik araçlarla aynı, fren pedalının çalışma prensibi ise büyük ölçüde benzerdir. Düz vites ile otomatik vitesli araçlar arasındaki en büyük farklılık debriyajdır. Otomatik arabalarda sadece gaz ve fren pedalı vardır. Manuel araçlarda ise buna ek olarak bir debriyaj pedalı bulunur. Vites değişimleri, debriyaj pedalı aracılığı ile yapılır.
Manuel Arabayı Çalıştırma
Araç kullanmayanlar ya da araç kullanmaya yeni başlayanlar için manuel araba çalıştırma biraz karmaşık gelebilir. Ancak bu süreç, oldukça kolaydır. İlk olarak araca bindikten sonra emniyet kemerini takmak ve gerekiyorsa koltuk, direksiyon ve/veya aynaların ayarını yapmak gerekir.
Aracı çalıştırmadan önce vitesin boşta olduğundan emin olunması önemlidir. Sonrasında ise sol ayak ile debriyaja ve sağ ayak ile frene sonuna kadar basılır. Bu şekildeyken anahtar kontağa takılmalı ve saat yönünde sonuna kadar çevrilmelidir. Anahtarı yaklaşık iki saniye bu şekilde tuttuktan sonra araç çalışmaya ortaya çıkar. Aracı ilerletmek için ise vitesi birinci vitese geçirmek, el frenini indirmek ve sonrasında sağ ayağı fren pedalından çekip gaz pedalına basarken sol ayağı yavaş yavaş debriyajdan kaldırmak yeterlidir.
Debriyaj Nasıl Çalışır?
Debriyaj motorun gücünü tekerleklere aktararak aracın hareket etmesini sağlar. Bu yönüyle motor ve şanzıman arasında bir köprü görevi görür. Debriyaj pedalına basıldığında, motor ve şanzıman arasındaki bağlantı geçici olarak ortadan kalkar. Bu sayede vites değişimi yapılırken motorun zarar görmesi de önlenmiş olur.
Debriyajın ana bileşenleri arasında volan, debriyaj baskısı, debriyaj balatası ve debriyaj rulmanı bulunur. Pedala basıldığında rulman, baskı plakasına basar. Bu şekilde diskin motorla olan bağlantısı kesilir ve motorun gücü tekerlere aktarılmaz. Debriyaj pedalı bırakıldığında ise debriyaj balatası, volan ve debriyaj baskısı arasındaki kavramayı sağlar ve motorda üretilen güç yeniden tekerlere iletilir.
“Vites nasıl atılır?” sorusu bu noktada önem kazanır. Vites atmak için debriyaj pedalına basmak ve vitesi büyüttükten veya küçülttükten sonra debriyaj pedalını serbest bırakmak yeterlidir. Bu işlemi tüm vites değişimlerinde yapmak şarttır.
Düz Vites Araba Kullanmanın Püf Noktaları
Düz vites araba kullanmanın püf noktaları, dikkat edildiğinde önemli bir tasarruf elde etmenize olanak sunar. Manuel araç kiralama ile araç kiraladığınızda ya da kendi aracınızla trafiğe çıktığınızda dikkat edeceğiniz ufak noktalar ile trafikte daha güvenli hareket edebilirsiniz. Düz vites araba kullanmanın püf noktaları şu şekilde sırlanabilir:
- Düz vites araçlarda kırmızı ışıkta araç, viteste bırakılmamalıdır. Işıkta aracı boşa almak ve el freni ile beklemek debriyaja gereksiz yük bindirmenin önüne geçer.
- Benzer bir şekilde arabada sağ elinizi vitesin üzerinde bekletmek de iç parçalar üzerinde gereksiz baskıya neden olur. Bu davranış, zaman içerisinde vitesin normalden daha gürültülü emek vermesiyla sonuçlanır.
- Debriyajı erken bırakmamak, ayağı sürekli debriyaj pedalında tutmamak ya da yokuş aşağı inerken aracı boşa almamak da düz vites araç kullanırken dikkat edilmesi gerekenler arasında öne çıkar.
